Hizb-i Envaril-Hakaikın-Nuriye veya diğer adıyla Büyük Cevşen, bizzat Bediüzzaman Hazretlerinin Mecmuâtül-Ahzabdan ve Risâle-i Nurdaki hakikatlerden derlediği bir duâ mecmuâsıdır.
Eser yedi bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde, okunması çok sevaplı ve faziletli olan Yasin, Fetih, Rahman, Mülk ve Nebe sûreleriyle, Haşir ve Bakara sûrelerinin son âyetleri yer almaktadır.
İkinci bölümde, Cebrai (as)lin Peygamberimize (asm) vahiyle getirdiği, Zırhı çıkar, bunu oku! dediği, içerisinde Cenâb-ı Hakkın bin bir ismiyle yapılan kıymettar duâların yer aldığı Cevşen bulunmaktadır.
Üçüncü bölümde, Şâh-ı Nakşibend Hazretlerinin (ks) tanzim ettiği Evrâd-ı Kudsiye yer almaktadır. Bu evrâdın yüz hasiyetinin ve faydasının bulunduğunu belirten Bedîüzzaman Hazretleri, Şâh-ı Nakşibendin bu duâyı, Peygamberimiz (asm)den mânâ âleminde ders aldığını belirtmektedir.
Dördüncü bölüm, Peygamber Efendimize (asm) mânâ yönünden en mükemmel ve en câmî salâvâtların bulunduğu Delâilin-Nurdur.
Ayrıca bu bölümün sonunda şu dualar da bulunmaktadır:
a. Sekine Duası: Bediüzzamanın esmâ-i sitte-i meşhure olarak tâbir ettiği altı İsm-i Azamla birlikte bazı âyetlerin yer aldığı Sekînedir.
b. Münâcât-ı Veysel-Karâni: Veysel Karanî Hazretlerinin münâcâtı bulunmaktadır.
c. Duâ-i Tercüman-ı İsm-i Azam: Bu duânın aslı vahiyle Peygamber Efendimiz (asm)e hediye edilmiştir. Allahın isimleri şefaatçi kılınarak cehennem azabından Allaha sığınmamızı sağlayan bir duâdır.
d. Duâ-i İsm-i Azam: Allahın isimlerinden bir demet olup, aslı vahiy ile Peygamber Efendimize (asm) bildirilmiştir. Cenâb-ı Hakkın pek çok ismi zikredilerek yapılan duâdır.
Beşinci bölümde, Hazret-i Osmanın (ra) tanzim ettiği Münâcâtül-Kurân bulunmaktadır. Bu evraddaki duâ cümleleri, doğrudan doğruya âyetteki ifâdelerden alınmıştır. Bedîüzzaman bunun hakkında şöyle demektedir:
Bu münâcât aynen Cevşen ve Celcelutiye gibi gayet kudsîdir ve âyetlerin sarîh lâfızlarını alması cihetiyle onlardan daha yüksektir.
Altıncı bölüm, Tahmidiyeden meydana gelmiştir. Allahın ihsan ettiği nîmetler için çok geniş ve küllî hamdleri içine alan bu duânın, pek çok maddî ve mânevî hastalığa da şifâ olduğu belirtilmektedir.
Yedinci bölümdeki Hülâsatül-Hülâsa, Allahın varlık ve birliğine, kâinatın ve içindeki mevcudâtın şehâdetini ihtivâ etmektedir. Âyetül-Kübrâ Risâlesinin özeti hükmünde olan bu bölüm hakkında Bediüzzaman, Ara sıra bazı vakitte okunsa güzel olur, îmana kuvvet verir. demektedir.
Bu bölümün sonunda yer alan Tazarru ve Niyaz başlıklı bazı baskılarda üç bazılarında ise dört adet dua vardır:
a. Tazarru ve Niyaz-1: Gavs-ı Azamın ilgili duası Mecmuatul-Ahzabın 329-355 sayfaları arasında yer alan uzunca bir münacattır. Üstad Hazretleri, Büyük Cevşende İlahî ez-Zünubu ahresetnî şeklinde başlayan duayı, Gavs-ı Azamın bu münacatını olduğu gibi değil, değişik yerlerinden alıntılar yaparak ve bazı ifadeleri değiştirerek oluşturmuştur.
Diğer dualar Üstad Hazretlerine aittir. Bu dualar içerisindeki bazı ifadelerin başkaları tarafından da kullanılması, bu aidiyete bir zarar vermez.
b. Tazarru ve Niyaz-2
c. Tazarru ve Niyaz-3
d. Tazarru ve Niyaz-4
Ayrıca bazı baskılar, Hz. Peygamberin (asm) nazım şeklinde Hz. Ali (ra)ye yazdırdığı, aslı vahiy olan Celcelûtiye kasidesi ile sona eriyor. Celcelûtiyenin Süryânice bedî (eşsiz güzel) anlamına geldiğini söyleyen Bediüzzaman, bu duânın pek çok sırları sakladığını, gelecek zamana baktığını, istikbalden ve hatta Risâle-i Nurdan haber verdiğini de ifade eder. (Mektûbât, s. 448)
Netten
Eser yedi bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde, okunması çok sevaplı ve faziletli olan Yasin, Fetih, Rahman, Mülk ve Nebe sûreleriyle, Haşir ve Bakara sûrelerinin son âyetleri yer almaktadır.
İkinci bölümde, Cebrai (as)lin Peygamberimize (asm) vahiyle getirdiği, Zırhı çıkar, bunu oku! dediği, içerisinde Cenâb-ı Hakkın bin bir ismiyle yapılan kıymettar duâların yer aldığı Cevşen bulunmaktadır.
Üçüncü bölümde, Şâh-ı Nakşibend Hazretlerinin (ks) tanzim ettiği Evrâd-ı Kudsiye yer almaktadır. Bu evrâdın yüz hasiyetinin ve faydasının bulunduğunu belirten Bedîüzzaman Hazretleri, Şâh-ı Nakşibendin bu duâyı, Peygamberimiz (asm)den mânâ âleminde ders aldığını belirtmektedir.
Dördüncü bölüm, Peygamber Efendimize (asm) mânâ yönünden en mükemmel ve en câmî salâvâtların bulunduğu Delâilin-Nurdur.
Ayrıca bu bölümün sonunda şu dualar da bulunmaktadır:
a. Sekine Duası: Bediüzzamanın esmâ-i sitte-i meşhure olarak tâbir ettiği altı İsm-i Azamla birlikte bazı âyetlerin yer aldığı Sekînedir.
b. Münâcât-ı Veysel-Karâni: Veysel Karanî Hazretlerinin münâcâtı bulunmaktadır.
c. Duâ-i Tercüman-ı İsm-i Azam: Bu duânın aslı vahiyle Peygamber Efendimiz (asm)e hediye edilmiştir. Allahın isimleri şefaatçi kılınarak cehennem azabından Allaha sığınmamızı sağlayan bir duâdır.
d. Duâ-i İsm-i Azam: Allahın isimlerinden bir demet olup, aslı vahiy ile Peygamber Efendimize (asm) bildirilmiştir. Cenâb-ı Hakkın pek çok ismi zikredilerek yapılan duâdır.
Beşinci bölümde, Hazret-i Osmanın (ra) tanzim ettiği Münâcâtül-Kurân bulunmaktadır. Bu evraddaki duâ cümleleri, doğrudan doğruya âyetteki ifâdelerden alınmıştır. Bedîüzzaman bunun hakkında şöyle demektedir:
Bu münâcât aynen Cevşen ve Celcelutiye gibi gayet kudsîdir ve âyetlerin sarîh lâfızlarını alması cihetiyle onlardan daha yüksektir.
Altıncı bölüm, Tahmidiyeden meydana gelmiştir. Allahın ihsan ettiği nîmetler için çok geniş ve küllî hamdleri içine alan bu duânın, pek çok maddî ve mânevî hastalığa da şifâ olduğu belirtilmektedir.
Yedinci bölümdeki Hülâsatül-Hülâsa, Allahın varlık ve birliğine, kâinatın ve içindeki mevcudâtın şehâdetini ihtivâ etmektedir. Âyetül-Kübrâ Risâlesinin özeti hükmünde olan bu bölüm hakkında Bediüzzaman, Ara sıra bazı vakitte okunsa güzel olur, îmana kuvvet verir. demektedir.
Bu bölümün sonunda yer alan Tazarru ve Niyaz başlıklı bazı baskılarda üç bazılarında ise dört adet dua vardır:
a. Tazarru ve Niyaz-1: Gavs-ı Azamın ilgili duası Mecmuatul-Ahzabın 329-355 sayfaları arasında yer alan uzunca bir münacattır. Üstad Hazretleri, Büyük Cevşende İlahî ez-Zünubu ahresetnî şeklinde başlayan duayı, Gavs-ı Azamın bu münacatını olduğu gibi değil, değişik yerlerinden alıntılar yaparak ve bazı ifadeleri değiştirerek oluşturmuştur.
Diğer dualar Üstad Hazretlerine aittir. Bu dualar içerisindeki bazı ifadelerin başkaları tarafından da kullanılması, bu aidiyete bir zarar vermez.
b. Tazarru ve Niyaz-2
c. Tazarru ve Niyaz-3
d. Tazarru ve Niyaz-4
Ayrıca bazı baskılar, Hz. Peygamberin (asm) nazım şeklinde Hz. Ali (ra)ye yazdırdığı, aslı vahiy olan Celcelûtiye kasidesi ile sona eriyor. Celcelûtiyenin Süryânice bedî (eşsiz güzel) anlamına geldiğini söyleyen Bediüzzaman, bu duânın pek çok sırları sakladığını, gelecek zamana baktığını, istikbalden ve hatta Risâle-i Nurdan haber verdiğini de ifade eder. (Mektûbât, s. 448)
Netten